هەموومان ئەزانین و ئەگەر بەراوردێکی ئەنجامەکان بکەین هەمیشە کورد لیستی یەکەم و براوە بووە لە بەرامبەر برایانی عەرەب و تورکمان، بەڵام بەهۆی ناکۆکی و ناتەبایی ماڵی کورد و قۆستنەوەی ئەو هەلە لەلایەن بەرامبەرەکەی و پشێوی لە ماڵی کورد دروست بووە.
ڕاستیەکی تریش هەیە ئەویش لەناو ئەو زۆرینەی دەنگی کوردە زۆرینەی ڕەهای دەنگدەر و هاوسۆزی یەکێتیە لە ناو لایەنە کوردیەکاندا لە هەڵبژاردنی پێشووی ئەنجومەنی پارێزگا کە زۆرینە دەسەڵاتەکان بەدەست کوردەوە بوون و هەڵبژاردنی ئەم جارەش کە زۆرینەی پۆست و دەسەڵاتەکان بەدەست لایەنە عەرەبییەکانەوە بوو، کورد پێشەنگ و لەناو کوردیش یەکێتی پێشەنگ بووە واتا دەتوانین بڵێین ناوەندی قورسایی دەنگدەری یەکێتیە.
کەرکووک بۆ ماوەی زیاتر لە ٧ساڵ و لەبەر پەرتەوازەیی ماڵی کورد پارێزگاری کەرکووک کە شایستەی کورد بوو، درایە عەرەبێک بەناوی ( ڕاکان جبووری ) ئەویش تەنها بەوەی ئەو ئەندامانەی ئەنجومەنی کەرکووک کە پارتی بوون بەشداریان نەکرد و بۆ ئەوەی کاندیدەکەی یەکێتی سەرکەوتوو نەبێت.
لە هەڵبژاردنی ئەم جارەش پێش هەڵبژاردن هەوڵی زۆر درا بۆ یەکدەنگی و یەکخستنی ماڵی کورد کە وەک ناوچەیەکی کێشە لەسەر پێویستبوو ئەو برایەتییە هەبێت، بەڵام پارتی ئامادە نەبوو ئەو لایەنانەی تریش کە هاوهەڵوێستی پارتین ئامادە نەبوون، برایەتییەکە نەکرا، کاتێک ئەنجامەکانیش ڕاگەیەنران یەکێتی براوەی یەکەم و هەندێک لایەن تەنها دەنگیان پەرتەوازە کردبوو، ئەنجام کورد (یەکێتی بە پێنج کورسی یەکەمی لیستەکانی کەرکووک و پارتی بە ٢ کورسی) بەدەستهات بەدڵنیاییەوە ئەگەر ماڵی کورد یەک بووایە ئەوا زۆرینە کورد ئەبوو.
واتا کورد بە ٧کورسی و عەرەب و تورکمانیش بە چەندین لیستی جیاواز ٨ کورسیان بەدەست هێنا و ئاشوری و کلدانی یەک کورسی.
ئەمەی ئەمڕۆ بۆ کەرکووک بەدەستهاتوە ئەبووایە ٧ مانگ لەمەو بەر بەشێوەی ئاسایی ڕووی بدایە بەداخەوە ئەو دوو کورسیەی پارتی بەدەستی هێناون بەناوی کورد بەهیچ جۆری لە خزمەتی کورددا نەبوون و بۆ ماوەی ئەم حەوت مانگە ڕێگریان کرد لەوەی پارێزگارێکی کورد دابنرێت.
لە جیاتی پاڵپشتی ماڵی کورد لە ژێر چاودێری تورکیا پارتی و ڕاکان جبووری و تورکمانەکان کۆکرانەوە بۆ ئەوەی زۆرینە دروست بکەن و لیستی براوەی یەکەم کەنار بخەن لە پرۆسەکە، بەڵام حکومەتی ناوەند ئەم پلانگێڕیەی ڕاگرت و دواتر زۆرینەیەکی لە یەکێتی و بابیلۆن و بەشێکی عەرەب توانرا زۆرینە دەستەبەر بکەن و بڕیار لەسەر دانانی پارێزگارێک بۆ کورد و سەرۆکی ئەنجومەن بۆ عەرەب ڕێک بکەون.
ئەمەی بەدەست هاتووە ئەبووایە چەند رۆژێک دوای ڕاگەیاندنی ئەنجامەکان ببووایە واتا ئەوەی ئێستا ڕووی داوە تەنها گەڕاندنەوەی مافە بووە بۆ خاوەنەکەی.
بۆچی پارتی بەم شێوەیە هەڵسوکەوت ئەکات، خۆ ئەگەر دەنگەکانی خۆی بخستایە پال یەکێتی دەیتوانی بەشێکی زۆری پۆستەکانی کەرکووک بە ڕێککەوتن لەگەڵ یەکێتی بەدەست بهێنێت، بەڵام پارتی لەبەر چەند هۆکارێک ئەمەی نەکرد:
١- پارتی ئەزانێت کەرکووک ناوەندی قورسایی نفوزی یەکێتیە هەوڵی داوە قورسایی یەکێتی لە کەرکووک شکست بهێنێت.
٢-پارتی بە ڕێنمایی تورکیا هەنگاو ئەنێت بەتایبەت تورکیا هەوڵی زۆر ئەدات دەست وەربداتە کاروباری کەرکووک بە گشتی بۆ ئەو مەبەستەش سێ لایەن کە نزیکن لە تورکیا هانی داون ئەوانیش پارتی و بەرەی تورکمانی و عەرەبە سوننەکان.
ئەمانەو چەند هۆکاری تر کە هەمووی دژی کورد و تەبایی ماڵی کوردە لە کەرکووک.
پێویستە دەست خۆشی لە کاک بافڵ بکرێت بۆ سوور بوونی لە سەر دەستەبەری ئەو مافەی کورد کە غەدرمان لە کەس نەکردووە و مافی دەنگدەری کوردی وەرگرتۆتەوە.
پێویستە دەستخۆشی لە کوتلەی بابیلۆن و بەتایبەت ڕەیان کلدانی بکرێت بۆ پاڵپشتی و گەڕاندنەوەی ئەو مافە. پێویستە سوپاسی ئەو لیستە عەرەبیە بکرێت کە هاوکار بوون بۆ گەڕاندنەوەی ئەو مافە.
پێویستە سوپاسی بەڕێز سوودانی بکرێت سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق کە ڕێگەی نەدا لیستی براوە کەنار بخرێت بە پلانێکی دەرەکی.
بە پێویستی ئەزانم حکومەتی خۆجێیی کەرکووک کۆمەڵی هەنگاوی جدی بنێت بۆ خزمەتی خەڵکی کەرکووک کە ئەمانەن :
بە پلەی یەکەم داد پەروەری هەوڵدان بۆ ئاشتی و تەبایی لە نێو پێکهاتەکانی شارەکە هەوڵدان بۆ بەرزکردنەوەی هۆشیاری کۆمەڵایەتی.
هەوڵدان بۆ پاککردنەوەی شارەکە لە زبڵ و خۆل و خاشاک جوانکردنی شارەکە.
دەست بەکار کردنەوەی ئەو پڕۆژانەی کاریان تێدا وەستاوە و بەگەر خستنی پڕۆژەی تازە بەمەبەستی دەستەبەری زۆرترین هەلی کار.
دەستەبەری خزمەتگوزارییەکانی وەک ئاو و ئاوەڕۆ و کارەبا و ڕێگاو بان و زیاد کردنی ناوچەی سەوزایی.
گرنگیدان بە کەرتی تەندروستی و هۆشیاری تەندروستی هاووڵاتییان.
چاودێری دەستی تێکدەرانە بکات، چونکە ناحەزەکان زۆرن و هەوڵی پشێوی دەدەن لە هەموو ڕوویەکەوە.
هیوای سەرکەوتن بۆ پارێزگاری تازەی کەرکووک کاک ڕێبوار تەها.
١٢ / ٨ / ٢٠٢٤